polski | English | lietuvių | беларуская | русский | français
Archiwum Filomatów – edycja cyfrowa
Archiwum Filomatów to unikalny zbiór dokumentów związanych z działalnością tajnego Towarzystwa Filomatów oraz innych młodzieżowych organizacji działających na Uniwersytecie Wileńskim w latach 1817–1823. Choć wiele spośród zgromadzonych tu materiałów pochodzi od osób niezwiązanych bezpośrednio z Towarzystwem, to właśnie jego członkowie – m.in. Adam Mickiewicz, Jan Czeczot, Franciszek Malewski, Tomasz Zan czy Józef Jeżowski – nadali tym dokumentom szczególne znaczenie i historyczny kontekst.
Archiwum to skarbnica wiedzy o polskiej kulturze drugiego i trzeciego dziesięciolecia XIX wieku oraz o początkach romantyzmu w Polsce. Znajdziemy tu utwory literackie, korespondencję, protokoły spotkań, pisma urzędowe czy nawet listy zakupów i prenumeratorów. Każdy dokument opowiada swoją historię i odsłania fragment obrazu tamtych czasów – od wielkich idei po codzienne sprawy młodych filomatów.
Historia Archiwum jest równie dramatyczna jak jego zawartość. Początkowo w rękach rodziny Pietraszkiewiczów, później częściowo rozproszone i ukrywane podczas II wojny światowej, dziś dokumenty znajdują się w trzech miastach i dwóch krajach. Celem niniejszej edycji cyfrowej było przywrócenie pierwotnej jedności zbioru oraz kontynuacja prac zapoczątkowanych przez wybitnych badaczy, takich jak: Józef Kallenbach, Jan Czubek, Stanisław Szpotański, Stanisława Pietraszkiewiczówna, Czesław Zgorzelski i Zbigniew Sudolski.
Czym jest Edycja Cyfrowa Archiwum Filomatów?
Edycja cyfrowa to nie kopia analogowego wydania w formie plików. To kompleksowy projekt, który łączy tradycyjną edycję dokumentacyjną i krytyczną z nowoczesnymi narzędziami i metodami humanistyki cyfrowej. Wszystkie dokumenty zostały zeskanowane, opatrzone metrykami i wzbogacone o komentarze językowe oraz filologiczne. Teksty za lubelskiej części zbioru przetransliterowano, a dzieła literackie opracowano w nowej, krytycznej formie.
Ze względu na specyfikę medium cyfrowego układ treści różni się od tradycyjnych publikacji książkowych. Informacje zazwyczaj umieszczane w osobnej nocie edytorskiej zostały tu rozbite na kilka sekcji, dostępnych w różnych zakładkach serwisu. Znajdą tu Państwo zarówno instrukcje dotyczące korzystania z narzędzia wizualizacyjnego, jak i informacje o historii Archiwum oraz zasadach opracowania tekstów.
Cel i przyszłość projektu
Edycja cyfrowa Archiwum Filomatów to efekt projektu finansowanego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (nr 11H 18 0056 86). Po zakończeniu prac opublikujemy szczegółowy raport opisujący nasze działania, aby dzielić się doświadczeniami z innymi zespołami badawczymi.
Zapraszamy do odkrywania Archiwum Filomatów w nowej, cyfrowej odsłonie. Niech stanie się ono nie tylko źródłem wiedzy, ale także inspiracją do dalszych badań nad naszą historią i kulturą.