Edycje Archiwum Filomatów
Archiwum filomatów część I. Korespondencya 1815-1823, t. I, 1815-1820, wyd. J. Czubek, Kraków 1913.
Archiwum filomatów część I. Korespondencya 1815-1823, t. II, 1820, wyd. J. Czubek, Kraków 1913.
Archiwum filomatów część I. Korespondencya 1815-1823, t. III, 1820-1821, wyd. J. Czubek, Kraków 1913.
Archiwum filomatów część I. Korespondencya 1815-1823, t. IV, 1821-1823, wyd. J. Czubek, Kraków 1913.
Archiwum filomatów część I. Korespondencya 1815-1823, t. V, 1823, wyd. J. Czubek, Kraków 1913.
Archiwum filomatów część II, 1. Materyały do historyi Towarzystwa Filomatów, t. I, wyd. S. Szpotański i S. Pietraszkiewiczówna, Kraków 1920.
Archiwum filomatów część II, 2. Materyały do historyi Towarzystwa Filomatów, t. II, wyd. S. Szpotański i S. Pietraszkiewiczówna, Kraków 1921.
Archiwum filomatów część II, 3. Materjały do historji Towarzystwa Filomatów, t. III, wyd. S. Pietraszkiewiczówna, Kraków 1934.
Archiwum filomatów część III, 1. Poezya filomatów, t. I, wyd. J. Czubek, Kraków 1922.
Archiwum filomatów część III, 2. Poezya filomatów, t. II, wyd. J. Czubek, Kraków 1922.
Archiwum filomatów, t. I, Na zesłaniu, pod red. Cz. Zgorzelskiego, Wrocław 1973.
Archiwum filomatów. Listy z zesłania. Krąg Onufrego Pietraszkiewicza i Cypriana Daszkiewicza, zebrał, opracował i wstępami opatrzył Z. Sudolski przy współpracy M. Grzebień, Warszawa 1997.
Archiwum filomatów. Listy z zesłania. Krąg Tomasza Zana, Jana Czeczota i Adama Suzina, zebrał, opracował i wstępami opatrzył Z. Sudolski, Warszawa 1999.
Archiwum filomatów. Listy z zesłania. Krąg Franciszka Malewskiego i Józefa Jeżowskiego, zebrał, opracował i wstępami opatrzył Z. Sudolski, Warszawa 1999.
Archiwum filomatów. Listy z więzienia, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Z. Sudolski, Warszawa 2000.
Inne edycje materiałów z Archiwum Filomatów
J. Bieliński, Proces filaretów w Wilnie. Dokumenta urzędowe z „Teki” rektora Twardowskiego, Kraków 1888.
J. Kallenbach, Filologia Adama Mickiewicza, w: Stromata in honorem Casimiri Morawski, Kraków 1908, s. 223-231.
Nieznane pisma Adama Mickiewicza (1817-1823). Z Archiwum Filomatów wydał J. Kallenbach, Kraków 1910.
J. Tretiak, Adam Mickiewicz w świetle nowych źródeł 1815-1821, z dwoma portretami, Kraków 1917, s. 307-316.
Darczanka. Przekład piątej pieśni poematu – Wolter, przełożył Adam Mickiewicz, podał do druku i wstępem poprzedził S. Szpotański, „Skamander” 1921, z. 7-9, s. 195-211.
Towarzystwo Filomatów, wybór tekstów, wstęp i objaśnienia A. Łucki, Kraków 1924.
Wybór pism Filomatów. Konspiracje studenckie w Wilnie 1817-1823, oprac. A. Witkowska, Wrocław-Kraków 1959.
S. Pigoń, Formowanie „Dziadów” części drugiej. Rekonstrukcja genetyczna, Warszawa 1967.
Wiersze Adama Mickiewicza w podobiznach autografów, cz. I, 1819-1829, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1973.
Korespondencja filomatów. Wybór, oprac. Z. Sudolski, Wrocław 1999.
A. Mickiewicz, Dzieła, t. VI, Pisma filomackie, pisma polityczne z lat 1832-1834, oprac. M. Witkowski, Cz. Zgorzelski, A. Paluchowski, Warszawa 2000.
Wybór pism filomatów. Konspiracje studenckie w Wilnie 1817-1823, oprac. Alina Witkowska, Wrocław 2005.
Adam Mickiewicz, Prose artistique: contes, essais, fragments. Proza artystyczna: opowiadania, szkice, fragmenty, wstęp i oprac. J. Pietrzak-Thébault, współpr. Maria Prussak, Krzysztof Rutkowski, Jacek Wójcicki, Warszawa 2013.
Listy do Adama Mickiewicza, t. I-V, pod red. E. Jaworskiej i M. Prussak, Warszawa 2014.
A. Mickiewicz, Dziady. Poema, red. W. Kruszewski, Warszawa 2022.
Historia Archiwum Filomatów
J. Kallenbach, Archiwum Filomatów, „Biblioteka Warszawska” 1909, t. 1, s. 513-521.
Cz. Zgorzelski, Materiały do historii Archiwum Filomatów (tej części, która znajduje się w Bibliotece KUL-u), „Blok-Notes Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza” 1999, nr 12/13, s. 237-245.
M.J. Zienowicz-Zagałowa, Archiwum Filomatów w Wilnie. Mój udział w przewożeniu go do PRL, „Blok-Notes Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza” 1999, nr 12/13, s. 247-262.
U. Jańczyk, Archiwum Filomatów w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL. Historia zbioru, Lublin 2021.
Historia filomatów i filaretów
I. Zdanowicz, Pamiętnik o Filomatach i Filaretach, Paryż ok. 1872.
S. Pietraszkiewiczówna, Dzieje Filomatów w zarysie, Kraków 1912.
J. Kallenbach, Ród Filomatów, Warszawa 1914.
J. Kallenbach, Triumf filomatów, Kraków 1919.
S. Pigoń, Głosy z przed wieku. Szkice z dziejów procesu filareckiego, Wilno 1924.
Z filareckiego świata. Zbiór wspomnień z lat 1816-1824, wyd. H. Mościcki, Warszawa 1924.
Promieniści – filomaci – filareci, zebrał i objaśnił H. Mościcki, Warszawa 1928.
A. Witkowska, Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Warszawa 1962.
A. Kamiński, Polskie związki młodzieży 1804-1831, Warszawa 1963.
K. Mężyński, Gotfryd Ernest Groddeck. Profesor Adama Mickiewicza. Próba rewizji, Gdańsk 1974.
J. Skowronek, Młodzież polska i jej organizacje w ruchu narodowym 1795-1864, Warszawa 1994.
A. Witkowska, Rówieśnicy Mickiewicza. Życiorys jednego pokolenia, Warszawa 1998.
J. Borowczyk, Rekonstrukcja procesu filomatów i filaretów 1823-1824. Historia śledztwa przeciw uczestnikom konspiracji studenckich i młodzieżowych w Wilnie oraz w Wileńskim Okręgu Naukowym, Poznań 2003.
M. Cwenk, „Miasto żałoby”. Lublin Onufrego Pietraszkiewicza, Lublin 2005.
M. Cwenk, Onufry Pietraszkiewicz. Biografia zesłańca, Lublin 2006.
M. Cwenk, Onufry Pietraszkiewicz. Biografia zesłańca, Lublin 2006.
J. Borowczyk, Zesłane pokolenie. Filomaci w Rosji (1824-1870), Poznań 2014.
D. Zawadzka, Filomaci w pamięci narodowej i regionalnej – na przykładzie podlaskich członków towarzystw wileńskich, „Teksty i Konteksty” 2019, nr 9, s. 15-33.
Katalogi i inwentarze
Archiwum Filomatów. Materiały do historii Towarzystwa Filomatów, zebrał M. Brensztejn, rękopis w Bibliotece Narodowej sygn. rps 10635 IV.
H. Mańkowska, Rękopisy z Archiwum Filomatów w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL. Katalog, „Archiwa, Biblioteki i
Muzea Kościelne” 1983, t. 47, s. 107-174.
Prace językoznawcze
Z. Kawyn-Kurzowa, Język grupy Filomatów, „Język Polski” 1955, nr 5, s. 333-360.
Z. Kawyn-Kurzowa, Język filomatów i filaretów, przyczynek do dziejów języka polskiego XIX wieku. Słowotwórstwo i słownictwo, Wrocław 1963.
Z. Kawyn-Kurzowa, Studia nad językiem filomatów i filaretów. Fonetyka, fleksja, składnia, Kraków 1972.
Z. Kurzowa, Ze studiów nad polszczyzną kresową. Wybór prac, Kraków 2006.
K. Tutak, Wybrane elementy egocentryczne w języku filomatów i filaretów, w: W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa” poświęconej pamięci profesor Zofii Kurzowej. Kraków 16-17 maja 2008, red. M. Skarżyński, M. Szpiczakowska, 2009, s. 219-227.
K. Tutak, Metatekst w korespondencji filomatów i filaretów, w: Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, red. R. Przybylska, J. Kąś, K. Sikora, 2010, s. 153-160.
J. Klimek-Grądzka, Archiwum filomatów jako obiekt badań lingwistycznych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” 2023, nr 79, s. 129-145.
J. Klimek-Grądzka, Autograf „Dziewicy z Orleanu” Adama Mickiewicza. Ortografia i fonetyka, „Język. Religia. Tożsamość” 2023, t. 27, 87-101.
Opracowania
A. Witkowska, Filomatyzm Mickiewicza, Warszawa 1955.
Z. Skwarczyński, Poprzednicy filomatów, „Pamiętnik Literacki” 1956, nr 1, s. 1-25.
S. Świrko, Filomaci i folklor, w: Ludowość u Mickiewicza, red. J. Krzyżanowski, R. Wojciechowski, Warszawa 1958.
Z. Skwarczyński, Kazimierz Kontrym. Towarzystwo Szubrawców. Dwa studia, Warszawa 1961.
S. Pigoń, Drzewiej i wczoraj, Kraków 1966.
S. Świrko, Z kręgu filomackiego preromantyzmu, Warszawa 1972.
K. Ratajska, Filomatyzm w kręgu szkoły Askenazego, czyli o potrzebie mitologizacji historii, „Prace Polonistyczne” 1981, nr 37, s. 177-201.
K. Ratajska, Koncepcja filomatyzmu w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XIX wieku, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria” 1981, nr 1, s. 47-68.
K. Ratajska, Dziedzice filomatyzmu, Wrocław 1987.
D. Zawadzka, Czytanie i pisanie w życiu filomatów, w: Wilno i Kresy Północo-Wschodnie. Materiały II Międzynarodowej Konferencji w Białymstoku 14-17 IX 1994 w czterech tomach, t. IV, Literatura, red. E. Feliksiak, A. Kieżuń, Białystok 1996, s. 23-49.
Z. Sudolski, Zapomniane wartości prozy Tomasza Zana, „Roczniki Humanistyczne” 1997, z. 1, s. 85-98.
D. Zawadzka, Faust filomatów (Zana i Mickiewicza), w: Postacie i motywy faustyczne w literaturze polskiej. Materiały Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Białystok 23-26 października 1997 r., t. I, Białystok 1999, s. 165-177.
D. Zawadzka, Z listownika filomatów, w: Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, red. J. Sztachelska, E. Dąbrowicz, Białystok 2000, s. 33-44.
M. Piechota, Rozczarowanie filomatów Imperatorskim uniwersytetem, w: Tkanina. Studia, szkice, interpretacje, red. A. Węgrzyniak, T. Stępień, 11-19. Katowice 2003.
J. Borowczyk, „Przykład Lacedemona”. Sparta filomatów i dekabrystów (z odwołaniami do polskiego klasycyzmu z przełomu XVIII i XIX wieku), w: Sparta w kulturze polskiej, cz. I, red. M. Borowska, M. Kalinowska, J. Speina, K. Tomaszuk, Warszawa 2014, s. 109-154.
P. Sobol, O „Dzienniku z wygnania” (1824-1832) Tomasza Zana, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Humanistyczne” 2015, s. 97-108.
E. Klimus, Korespondencja Filomatów z lat 1817-1823 jako źródło do historii związków młodzieży akademickiej, w: Życie prywatne Polaków w XIX wieku, t. VII, Prywatne światy zamknięte w listach, red. J. Kita, M. Korybut-Marciniak, Łódź 2018, s. 113-125.
E. Klimus, Męska przyjaźń i jej odcienie w Towarzystwie Filomatów, w: Życie prywatne Polaków w XIX wieku, t. VIII, O mężczyźnie (nie)zwyczajnie, red. J. Kita, M. Korybut-Marciniak, Łódź 2019, s. 65-75.
M. Pacholak, Listy Jana Czeczota. Faktografia w manuskryptach, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 2019 nr 59, s. 5-50.
D. Zawadzka, Uniwersytet jako miejsce pamięci. Wokół Lelewela i ego-historii, w: Romantyzm uniwersytecki. Kulturotwórcza rola ośrodków akademickich w pierwszej połowie XIX wieku, red. E. Dąbrowicz, M. Lul, Białystok 2019, s. 29-42.
K. Samsel, Mickiewicz wśród filomatów. U źródeł genezy roli Mickiewicza przewodnika, w: Mickiewicz wieszcz i przewodnik, red. E. Hoffmann-Piotrowska, A. Fabianowski, Warszawa 2019.
A. Pisula, Listy Tomasza Zana z więzienia. Czy w izolacji można pisać rozdziałki?, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Literackie” 2022, s. 43-65.
P. Wojda, Jak filomaci opowiadali swoją młodość? Analiza przemówień Towarzystwa Filomatycznego z lat 1818-1821, „Pamiętnik Literacki” 2022, nr 3, s. 101-120.
M. Olejniczak, „Ja” epistolarne – „ja” fragmentaryczne. Tożsamość narracyjna w filomackiej korespondencji Tomasza Zana, „Pamiętnik Literacki” 2023, nr 1, s. 27-44.
I. Bąska, Archiwum literackie jako podstawa edycji cyfrowej. Przypadek Archiwum Filomatów, „Roczniki Humanistyczne” 2024, z.1, zeszyt specjalny, s. 201-207.
A. Drira, Orientalizm w Europie Wschodniej: przygoda z Koranem filomatów, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 41-68.
V. Girininkaitė, Rękopiśmienne i archiwalne źródła dotyczące życia i twórczości filomatów w zbiorach biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 173-185.
E. Hoffmann-Piotrowska, Ku jedności i pełni. Filomatyzm jako propozycja istnienia, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 9-27.
M. Kalinowska, Filomaci w kręgu filhellenizmu, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 29-40.
M. Olejniczak, „Jestem zwierciadłem czasu”. Subiektywne doświadczanie współczesności w epistolarnej prozie Tomasza Zana, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 89-102.
K. Oleszczuk-Kasperek, Charakterystyka filigranów warszawskiej części Archiwum Filomatów, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 2022, nr 2, s. 167–175.
W. Kruszewski, Gusła i inkantacje, „Nowy Napis” 2022, nr 4, s. 153-164.
Małgorzata Król, Współpracownicy Fryderyka Moritza: Franciszek Malewski, Tomasz Zan, Onufry Pietraszkiewicz i „drukarz bliżej nieznany” Siemion Seliwanowski w korespondencji filomatów, „Annales UMCS Sectio FF Philologiae” 2023, nr 1, s. 49-58.
Małgorzata Król, Opisania, plany, rysunki, zdobienia w zesłańczej korespondencji – nie tylko filomackiej, „Roczniki Humanistyczne” 2024, z. 1, zeszyt specjalny, s. 69-88.
E. Kubusiak, Pisanie jako wartość we wspólnocie dyskursywnej filomatów, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 141-155.
M. Majdak, „W mickiewiczowskim świecie dźwięków największą rolę gra głos ludzki” (W. Achremowiczowa) – uwagi o roli głosu w poezji Mickiewicza, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 113-128.
Dariusz Pachocki, What Hides Between the Letters? An Analysis of Adam Mickiewicz’s Writing, „Roczniki Humanistyczne” 2024, z. 1, zeszyt specjalny, s. 157-171.
A. Pisula, Zesłańczy sen o kapeluszu i uniwersytecie. O fragmencie z dziennika Tomasza Zana, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 103-111.
K. Tutak, Towarzystwo każdemu z członków: „rozkazuje” – czasowniki deontyczne w wewnętrznych dokumentach filomatów, „Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszyt specjalny: Tradycja filomacka, s. 129-140.
E. Hoffmann-Piotrowska, Filomatyzm – ku jedności i pełni, w: tejże, Mickiewicz jasnoromantyczny. Światotwórcze koncepty poety, Warszawa 2025, s. 53-84.
„Roczniki Humanistyczne” 2024, nr 1, zeszy specjalny: Tradycja filomacka.